Χρήστος Ζάλιος
Κυκλοφόρησε
το νέο βιβλίο του Χρήστου Ζάλιου με τίτλο
«ΑΝΑΛΕΚΤΑ» Λαογραφικά
- Ιστορικά
Στο πόνημα αυτό όποιος ενδιαφέρεται για την τοπική ιστορία και τη λαογραφία θα βρει συγκεντρωμένες Λαογραφικές και Ιστορικές Μελέτες του συγγραφέα που αφορούν ήθη και έθιμα της Νάουσας και της ευρύτερης περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας.
Ο παραδοσιακός γάμος, οι παραδοσιακοί χοροί, οι παραδοσιακές φορεσιές, οι λαϊκοί οργανοπαίχτες, η παραδοσιακή μας μουσική αποτέλεσαν αντικείμενο προσωπικής έρευνας του συγγραφέα που καλύπτει μια χρονική περίοδο από τις αρχές του 20ου αιώνα έως και τη δεκαετία του ΄70, περίοδο κατά την οποία η λαϊκή μας παράδοση ήταν ακόμα ζωντανή. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου παρουσιάζονται έθιμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς των ντόπιων κατοίκων από τα χωριά του κάμπου της Νάουσας, έθιμα του δωδεκαήμερου, όπως τα Ρουγκάτσια καθώς και αποκριάτικα έθιμα όπως οι Μπούλες της Νάουσας και οι Καπεταναραίοι της Βέροιας. Περιλαμβάνονται σημαντικές πληροφορίες για την προσωπιδοφορία στα λαϊκά μας έθιμα, για την ίδρυση του προσκοπισμού στη Νάουσα και στοιχεία για όλες τις φιλαρμονικές της Νάουσας. Οι παλιοί θα θυμηθούν και η νέα γενιά θα γνωρίσει τα παλιά καφενεία της Νάουσας τα οποία εκτός από τον κλασικό τους ρόλο λειτουργούσαν και ως πολυποίκιλοι πολιτιστικοί χώροι.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ .................................................................................................. 11
ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΝΑΟΥΣΑ .............................. 13
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΗ
ΒΕΡΟΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΝΑΟΥΣΑ.............................. 17
ΝΑ ΑΝΑΒΙΩΣΟΥΝ
ΤΑ ΡΟΥΓΚΑΤΣΙΑ ΣΤΑ ΛΕΥΚΑΔΙΑ ....................................... 23
Η ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΩΝ ΝΑΟΥΣΗΣ
«Η ΑΘΗΝΑ»
(1924-1936) ....................................................................................................... 27
Η ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ
ΤΟΥ
ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΝΑΡΑ «ΕΡΙΟΛΑΝ»
(1936-1940) ... 37
ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΝΑΟΥΣΗΣ
ΤΟ
1959 ...................... 43
Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΗΣ
Φ.Ε.Ν .................................................... 51
ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ
ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΓΑΜΟΥ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ
ΚΑΜΠΟΥ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ
ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ...................................... 55
ΛΑΪΚΟΙ ΟΡΓΑΝΟΠΑΙΧΤΕΣ ΚΑΙ ΚΟΜΠΑΝΙΕΣ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ
(1870 – 1970)... 63
1. Κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες................................................ 64
2. Οι λαϊκοί οργανοπαίχτες της Νάουσας .............................................. 65
3. Τα όργανα ........................................................................................... 85
4. Οι χοροί ............................................................................................... 89
5. Οι κομπανίες ....................................................................................... 90
Ο ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ ΣΤΟ
ΠΡΩΤΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ...... 99
Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ
ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ ......
109
ΟΙ ΜΠΟΥΛΕΣ ΤΗΣ
ΝΑΟΥΣΑΣ ...................................................................... 117
Το έθιμο ................................................................................................ 117
Η Αμφίεση ............................................................................................. 119
Η τέλεση του εθίμου ............................................................................. 124
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΟΥ ΜΑΣ .......................................................... 136
ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΜΠΟΓΙΑΤΖΗΣ (1870-1942) .................................................... 143
ΟΙ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΕΣ
ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ ΚΑΙ ΤΗ
ΝΑΟΥΣΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου
ΑΙΩΝΑ .............................................................................................................. 149
Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΘΙΜΟΥ «ΜΠΟΥΛΕΣ» ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ.......................... 157
ΡΥΘΜΟΙ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΡΙΘΜΗΣΗ
ΤΩΝ ΧΟΡΩΝ ΣΤΟ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟ
ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ ΔΡΩΜΕΝΟ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ
ΜΠΟΥΛΕΣ. ΝΕΑ ΡΥΘΜΟΚΙΝΗΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΥΣ
ΧΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΔΡΩΜΕΝΟΥ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΕΛΕΥΘ.
ΡΥΘΜΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ........................................................................................... 171
1. Το έθιμο Μπούλες ............................................................................ 174
2. Ρυθμός και ρυθμική αρίθμηση
στους παραδοσιακούς χορούς ....... 186
3. Εθνογραφικά δεδομένα. Ρυθμός και
ρυθμική αρίθμηση των
χορών.
..................................................................................................................... 188
ΤΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ
ΩΣ ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ
(1900-1960) ..................................................................................................... 215
ΚΙΟΡΟΓΛΟΥ -
ΕΝΑΣ ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΑΠΟ Μ. ΑΣΙΑ .................... 231
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΕΣ ................................................ 237
ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΙ ΧΟΡΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥΣΑΙΪΚΟΥ ΓΑΜΟΥ ................... 253
Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ ΤΩΝ
ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ ... 265
Η γυναικεία φορεσιά ............................................................................ 268
Αντρική φορεσιά ................................................................................... 278
ΤΑ «ΡΟΥΓΚΑΤΣΙΑ» ΣΤΑ ΛΕΥΚΑΔΙΑ.............................................................. 283
ΤΑ ΛΕΥΚΑΔΙΑ ΝΑΟΥΣΑΣ ............................................................................. 299
Πρώτες ιστορικές πηγές........................................................................ 300
Οι Μακεδονικοί τάφοι των Λευκαδίων ................................................ 302
Περίοδος τουρκοκρατίας ...................................................................... 310
Περίοδος Μακεδονικού Αγώνα ............................................................ 321
Γεωργική κατάσταση των Λευκαδίων................................................... 327
Διοικητικές μεταβολές Λευκαδίων (1918-2010) .................................. 332
Απογραφές Κοινότητας Λευκαδίων ...................................................... 333
ΠΡΟΣΩΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΔΟΦΟΡΙΑ ....................................................... 339
Νεκρικά προσωπεία .............................................................................. 340
Η προσωπιδοφορία στις γιορτές προς τιμήν του Διόνυσου ................ 344
Προσωπιδοφορία στο αρχαίο ελληνικό θέατρο................................... 347
Η προσωπιδοφορία στη Ρωμαϊκή
περίοδο .......................................... 357
Η προσωπιδοφορία
στη
Βυζαντινή
περίοδο ........................................ 358
Η αντιμετώπιση της προσωπιδοφορίας από το
Χριστιανισμό............. 360
Η προσωποπιδοφορία στις Καλένδες, τα βυζαντινά Κλητόρια και
τις
Αποκριές ...................................................................................................... 362
Τα προσωπεία στην
Ιταλία.................................................................... 363
Η περίοδος Τουρκοκρατίας και τα σημερινά αποκριάτικα δρώμενα .. 366
ΤΑ ΡΑΓΚΟΥΤΣΙΑΡΙΑ
ΣΤΟ
ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ
ΠΕΛΛΑΣ ...................................... 383
ΟΙ ΚΑΠΕΤΑΝΑΡΑΙΟΙ
ΤΗΣ
ΒΕΡΟΙΑΣ ............................................................. 393
ΜΠΟΥΛΕΣ ΝΑΟΥΣΑΣ
ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΔΕΣ ΤΩΝ
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ......................... 405
ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ - ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΝΤΟΠΙΩΝ
ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ ........................................................... 417
Κόλντε.................................................................................................... 422
Γκούμνο ................................................................................................. 424
Η Γουρουνοχαρά ................................................................................... 426
Τσίκαρ-τσίκαρ ....................................................................................... 427
Σούρβα .................................................................................................. 427
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ..................................................................... 431
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ........................................................................... 439
Το
βιβλίο απευθύνεται σε φοιτητές, σε λαογράφους και σε όλους όσοι αγαπούν την
ελληνική παράδοση.
Για
παραγγελία του βιβλίου επικοινωνία, στα τηλέφωνα 2332023367 και 6973283944
καθώς και στην ηλεκτρονική διεύθυνση : zalchrist@gmail.com
Σελίδες 448
Έκδοση Νάουσα 2021
Τιμή : 20 €